Największy sukces w historii polskiego sportu

Ci, którzy dobrze pamiętają tamte czasy mówią, że transmisji z Hali Gwardii słuchały w całej Polsce miliony ludzi. W jednostkach wojskowych tak układano plany zajęć, by żołnierze mogli słuchać transmisji przez megafony. Atmosfera wielkiego, narodowego święta rosła wraz z każdym kolejnym zwycięstwem Polaka.

 

Nasi pięściarze w pokonanym polu zostawiali przecież wielkich faworytów ze Związku Radzieckiego, w bezpośrednich pojedynkach nie dając im większych szans. Reprezentacja Kraju Rad zdobyła w Warszawie tylko dwa złote medale i drugie miejsce w klasyfikacji drużynowej miało dla radzieckich towarzyszy bardzo gorzki smak.

Nieżyjący już Leszek Drogosz, jeden z pięciu polskich złotych medalistów mówił mi przed laty, że kiedy następnego dnia po mistrzostwach przeglądał nagłówki gazet nie wierzył własnym oczom. – Pisano o zwycięstwie radzieckiej szkoły boksu, choć sprawiliśmy im tęgie lanie. W innej z gazet wyczytałem: Radzieccy bokserzy mistrzami Europy !!! Paranoja, czułem się jak w krainie absurdu – opowiadał Drogosz. Po cichu liczył, że on lub jeden z jego kolegów zostanie uznany za najlepszego zawodnika mistrzostw, ale polscy działacze woleli dmuchać na zimne i wskazali na reprezentanta ZSRR, Władimira Jengibariana. Drogosz skwitował to krótko: widać takie było polecenie partyjne.

 

Dla młodego Drogosza turniej ten miał jeszcze inny wymiar, podczas pobytu w Warszawie zrozumiał czym była wojna. – U mnie w Kielcach było co najwyżej kilka zniszczonych domów, a tu na każdym kroku straszyły ruiny. Ocieraliśmy się o nie bez przerwy, idąc pieszo z Hotelu Polonia, gdzie mieszkaliśmy, do Hali Mirowskiej. Szliśmy na skróty, w otoczeniu kibiców, którzy prosili o bilety. Byli wszędzie, nachodzili nas w hotelowych pokojach, atakowali telefonując bez przerwy. Kiedy Polacy wygrywali wynoszono ich na rękach, Feliksa Stamma również. A później niesiono do hotelu. Szaleństwo nie miało końca.

 

X Mistrzostwa Europy w boksie rozpoczęły się 17 maja o godzinie 14. Zgłoszono do nich 119 pięściarzy z 19 państw, w tym dziesięciu Polaków. W kolejności od wagi muszej do ciężkiej byli to: Henryk Kukier, Zenon Stefaniuk, Józef Kruża, Aleksy Antkiewicz, Leszek Drogosz, Zygmunt Chychła, Zbigniew Pietrzykowski, Zbigniew Piórkowski, Tadeusz Grzelak i Bogdan Węgrzyniak. Z tej drużyny żyje tylko ciężko chory Kukier, słynna maszynka do zadawania ciosów z Lublina.

Znakomity technik Zenon Stefaniuk, chłopak z Siedlec, przystępując do tych mistrzostw miał stoczonych 136 walk, z których przegrał zaledwie 11, a 5 zremisował.

Kruża, były piłkarz spod Tczewa z 209 pojedynków 20 przegrał, i 7 zremisował.

Antkiewicz (na zdjęciu podczas mistrzostw razem z trenerem Stammem w narożniku) też kopał piłkę na Grabówku pod Gdynią. Za sprawą marynarzy, którzy trenowali boks zaraził się tą dyscypliną i z igrzysk w Londynie (1948) przywiózł brązowy medal, pierwszy po wojnie dla polskiego sportu. Cztery lata później w Helsinkach zdobył srebro. Jego bilans – 226 walk, 14 porażek i 4 remisy jeszcze dziś robi wrażenie.

19-letni Drogosz znakomicie grał w ping ponga. Coś o tym wiem, bo 33 lata później rozegrałem z nim dwa zacięte mecze podczas zgrupowania kadry juniorów w Giżycku, gdzie przygotowywali się do mistrzostw Europy. Był asystentem trenera Czesława Ptaka.

Drogosz w młodości dorabiał na weselach grając na akordeonie. Miał talent do wszystkiego do czego się zabrał. Feliks Stamm pisał w swoich pamiętnikach, że gdyby został szermierzem byłby lepszy od Jerzego Pawłowskiego. Drogosz zapytany wtedy ile walk z 85 które stoczył przegrał, odpowiedział, że nie pamięta.

Chychła, Kaszub wcielony w czasie wojny do Wermachtu, był bokserem gdańskiej Gedanii. W Helsinkach zdobył pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski po wojnie. Z 250 walk przegrał tylko 12.

Debiutant Pietrzykowski, później czterokrotny mistrz Europy, trzykrotny medalista olimpijski i 11-krotny mistrz Polski znalazł się w tej drużynie tylko na wyraźne żądanie Stamma, który widział w nim coś więcej niż pozostali trenerzy i działacze.

Piórkowski został bokserem z nudy, bo skończył się sezon piłkarski w Łodzi i nie miał co ze sobą zrobić. Miał za sobą 115 walk, w tym 14 porażek i 6 remisów.

Grzelak, syn marynarza. 197 walk, 25 porażek i 10 remisów.

Węgrzyniak, marynarz, też namiętnie kopał piłkę, ale gdy wypływał w morze, to później w portowych zaułkach znacznie bardziej przydatny był mu boks. Stoczył 54 pojedynki, siedem z nich przegrał.

W dniu finałów, 24 maja 1953 roku, w Hali Gwardii nie było jednego wolnego miejsca. Dla Feliksa Stamma, jak to sam określił, był to najszczęśliwszy dzień w życiu. Siedmiu Polaków walczyło o tytuł mistrza Europy, pięciu wygrało swoje pojedynki.

Finały rozpoczęły się od sukcesu Kukiera, który pokonał Czecha Majdlocha, później Stefaniuk, najlepszy technik w polskiej ekipie zatrzymał skutecznie Rosjanina Stiepanowa. Kruża, kolejny z Polaków, miał zagrać z Aleksandrem Zasuchinem, rodakiem Stiepanowa, w bokserskie szachy, bo taki był plan Feliksa Stamma. Plan się powiódł, bo został mistrzowsko zrealizowany przez Krużę, który co trzeba koniecznie przypomnieć pochował przed finałem swojego nowo narodzonego synka i wystąpił w nim na własne żądanie.

Drogosz po wygranej w eliminacjach z Rosjaninem Miednowem miał już prostą drogę do sukcesu. Z Irlandczykiem Terencem Milliganem bawił się w walce o tytuł jak kot z myszą. Ostatnie piąte złoto zdobył Chychła, najlepszy w wadze półśredniej. Mistrz olimpijski z Helsinek przystąpił do turnieju z zaawansowaną gruźlicą. Mimo choroby raz jeszcze pokonał Siergieja Szczerbakowa, silnego jak tur pięściarza z Kraju Rad.

Grzelak i Węgrzyniak przegrali swoje finałowe walki. Grzelak z Niemcem Ulrichem Nitschkem, a Węgrzyniak z legendarnym radzieckim siłaczem, Algirdasem Soczikasem. Brązowe medale w tych historycznych mistrzostwach zdobyli 18-letni Pietrzykowski i Antkiewicz, dwukrotny medalista olimpijski. Jedynym, który nie stanął na podium był Piórkowski.

Tak znakomitego występu polscy pięściarze nie zanotowali ani wcześniej, ani później. Dziś o takim sukcesie nikt nawet nie marzy, bo jest nierealny. Tym bardziej więc odsłaniany we wtorek wieczór pomnik Feliksa Stamma będzie przypominał o potędze polskiego boksu i mistrzostwie tych, którzy 66 lat temu dali tak wiele radości Polakom.

Przejdź na Polsatsport.pl