Euro 2020: Po raz 22. zdecydowały karne
Finał Anglia - Włochy na londyńskim Wembley był 22. meczem w historii piłkarskich mistrzostw Europy, w którym do wyłonienia zwycięzcy konieczne okazały się rzuty karne. Italia zwyciężyła 3-2. Po regulaminowych 90 minutach i dogrywce było 1:1.
Włosi są drużyną, w której spotkaniach najczęściej decydowały "jedenastki". W niedzielę działo się to już po raz siódmy, a piłkarze z Półwyspu Apenińskiego odnieśli w nich czwarte zwycięstwo.
Poprzednie spotkanie z rzutami karnymi na Euro było też z udziałem Włochów - w półfinale w ten sposób wyeliminowali Hiszpanów 4-2, gdy po 120 minutach rywalizacji był remis 1:1.
Dwukrotnie karne zdecydowały w spotkaniach Polaków. Podczas Euro 2016 biało-czerwoni w 1/8 finału wyeliminowali w ten sposób... Szwajcarię, a następnie w ćwierćfinale ulegli Portugalii, bo "jedenastki" nie wykorzystał Jakub Błaszczykowski.
Zanim niemiecki arbiter Karl Wald wpadł na pomysł, by w przypadku nierozstrzygniętego meczu o zwycięstwie decydowały rzuty karne, zdawano się na tzw. ślepy los i rzut monetą. W ten sposób m.in. w 1968 roku do finału ME awansowali Włosi.
Po raz pierwszy w ME rzuty karne wykonywano w 1976 roku i to od razu w finale. Techniczna "podcinka" Antonina Panenki zapewniła reprezentacji Czechosłowacji tytuł mistrzowski i przeszła do historii futbolu.
Mecze mistrzostw Europy rozstrzygane w rzutach karnych:
1976 finał: Czechosłowacja - RFN 2:2, 5-3 w karnych 1980 mecz o 3. miejsce: Czechosłowacja - Włochy 1:1, 9-8 w karnych 1984 półfinał: Hiszpania - Dania 1:1, 5-4 w karnych 1992 półfinał: Dania - Holandia 2:2, 5-4 w karnych 1996 ćwierćfinał: Anglia - Hiszpania 0:0, 4-2 w karnych ćwierćfinał: Francja - Holandia 0:0, 5-4 w karnych półfinał: Czechy - Francja 0:0, 6-5 w karnych półfinał: Niemcy - Anglia 1:1, 6-5 w karnych 2000 półfinał: Włochy - Holandia 0:0, 3-1 w karnych 2004 ćwierćfinał: Portugalia - Anglia 2:2, 6-5 w karnych ćwierćfinał: Holandia - Szwecja 0:0, 5-4 w karnych 2008 ćwierćfinał: Turcja - Chorwacja 1:1, 3-1 w karnych ćwierćfinał: Hiszpania - Włochy 0:0, 4-2 w karnych 2012 ćwierćfinał: Włochy - Anglia 0:0, 4-2 w karnych półfinał: Hiszpania - Portugalia 0:0, 4-2 w karnych 2016 1/8 finału: Polska - Szwajcaria 1:1, 5-4 w karnych ćwierćfinał: Portugalia - Polska 1:1, 5-3 w karnych ćwierćfinał: Niemcy - Włochy 1:1, 6-5 w karnych 2021 1/8 finału: Szwajcaria - Francja 3:3, 5-4 w karnych ćwierćfinał: Hiszpania - Szwajcaria 1:1, 3-1 w karnych półfinał: Włochy - Hiszpania 1:1, 4-2 w karnych finał: Włochy - Anglia 1:1, 3-2 w karnych
Włosi Andrea Belotti i Jorginho oraz Anglicy Marcus Rashford, Jadon Sancho i Bukayo Saka to kolejni piłkarze, którzy nie wykorzystali rzutu karnego w seriach decydujących o rozstrzygnięciach w meczach mistrzostw Europy.
Uderzenia Belottiego i Jorginho obronił Jordan Pickford, Rashford trafił w słupek, a strzały Sancho i Saki zdołał zatrzymać Gianluigi Donnarumma i w ten sposób Italia wygrała konkurs "jedenastek" 3-2 i zdobyła mistrzostwo Europy.
Łącznie było już 54 piłkarzy w historii ME, który nie wykorzystali w takiej sytuacji rzutu karnego.
W gronie piłkarzy, którzy w swojej karierze nie wykorzystali "jedenastki" w turnieju finałowym, jest Jakub Błaszczykowski. W ćwierćfinale Euro 2016 jego strzał obronił Rui Patricio i to Portugalczycy awansowali do półfinału.
Jako pierwszy w historii rzutu karnego w rozstrzygającej serii nie wykorzystał Niemiec Uli Hoeness. Było to w finale ME w 1976 roku, a jego zespół uległ wówczas Czechosłowacji 3-5.
Na liście pechowców widnieją nazwiska m.in. Holendra Marco van Bastena, Włocha Paolo Maldiniego, Anglika Davida Beckhama czy Szweda Zlatana Ibrahimovica.
Z kolei do grona specjalistów od bronienia rzutów karnych dołączył Donnarumma, który łącznie w ostatnim Euro obronił trzy rzuty karne w seriach. Takim osiągnieciem wcześniej mogli się pochwalić jego rodak Gianluigi Buffon oraz Hiszpanie Iker Casillas i Unai Simon.
Lista piłkarzy, którzy nie wykorzystali rzutów karnych w seriach jedenastek w ME:
1976 - Uli Hoeness (Niemcy); nad bramką
1980 - Fulvio Collovati (Włochy); obronił Jaroslav Netolicka (Czechosłowacja)
1984 - Preben Elkjaer-Larsen (Dania); obok bramki
1992 - Marco van Basten (Holandia); obronił Peter Schmeichel (Dania)
1996
- Gareth Southgate (Anglia); obronił Andreas Koepke (Niemcy)
- Reynald Pedros (Francja); obronił Petr Kouba (Czechy)
- Fernando Hierro (Hiszpania); poprzeczka
- Miguel Angel Nadal (Hiszpania); obronił David Seaman (Anglia)
- Clarence Seedorf (Holandia); obronił Bernard Lama (Francja)
2000
- Paolo Maldini (Włochy); obronił Edwin van der Sar (Holandia)
- Paul Bosvelt (Holandia); obronił Francesco Toldo (Włochy)
- Frank de Boer (Holandia); obronił Toldo
- Jaap Stam (Holandia); nad bramką
2004
- Zlatan Ibrahimovic (Szwecja); nad bramką
- Philip Cocu (Holandia); słupek
- Olof Mellberg (Szwecja); obronił van der Sar
- David Beckham (Anglia); nad bramką
- Rui Costa (Portugalia); nad bramką
- Darius Vassell (Anglia); obronił Ricardo (Portugalia)
2008
- Luka Modric (Chorwacja); obok bramki
- Ivan Rakitic (Chorwacja); obok bramki
- Mladen Petric (Chorwacja); obronił Recber Rustu (Turcja)
- Daniele De Rossi (Włochy); obronił Iker Casillas (Hiszpania)
- Daniel Guiza (Hiszpania); obronił Gianluigi Buffon (Włochy)
- Antonio Di Natale (Włochy); obronił Casillas
2012
- Riccardo Montolivo (Włochy); obok bramki
- Ashley Young (Anglia); poprzeczka
- Ashley Cole (Anglia); obronił Buffon
- Xabi Alonso (Hiszpania); obronił Rui Patricio (Portugalia)
- Joao Moutinho (Portugalia); obronił Casillas
- Bruno Alves (Portugalia); poprzeczka
2016
- Granit Xhaka (Szwajcaria); obok bramki
- Jakub Błaszczykowski (Polska); obronił Patricio
- Simone Zaza (Włochy); nad bramką
- Thomas Mueller (Niemcy); obronił Buffon
- Mesut Oezil (Niemcy); słupek
- Graziano Pelle (Włochy); obok bramki
- Leonardo Bonucci (Włochy); obronił Manuel Neuer (Niemcy)
- Bastian Schweinsteiger (Niemcy); nad bramką
- Matteo Darmian (Włochy); obronił Neuer
2021
- Kylian Mbappe (Francja); obronił Yann Sommer (Szwajcaria)
- Sergio Busquets (Hiszpania); słupek
- Fabian Schaer (Szwajcaria); obronił Unai Simon (Hiszpania)
- Rodri (Hiszpania); obronił Sommer
- Manuel Akanji (Szwajcaria); obronił Simon
- Ruben Vargas (Szwajcaria); nad bramką
- Manuel Locatelli (Włochy); obronił Simon
- Dani Olmo (Hiszpania); nad bramką
- Alvaro Morata (Hiszpania); obronił Gianluigi Donnarumma (Włochy)
- Andrea Belotti (Włochy); obronił Jordan Pickford (Anglia)
- Marcus Rashford (Anglia); słupek
- Jadon Sancho (Anglia); obronił Donnarumma
- Jorginho (Włochy); obronił Pickford
- Bukayo Saka; obronił Donnarumma